Starówka bez samochodów – fakty, mity i co z tego wynika

W związku z podejmowanymi przez Ruch Narodowy działaniami na rzecz utrzymania ruchu samochodowego na gliwickiej starówce, prezentujemy nasze stanowisko.

Mieć ciastko czy zjeść ciastko?

Dyskusja o ruchu samochodowym na starówce przypomina dyskusje o tym czy lepiej mieć ciastko, czy je zjeść. Każdy z nas wybierając się do sklepu czy restauracji na starówce chciałby móc dostać się do niego jak najszybciej, co zwykle oznacza chęć zaparkowania jak najbliżej. Jednocześnie komfort spacerowania, przebywania i jedzenia na starówce spada wraz ze zwiększoną liczbą samochodów. Innymi słowy mamy 2 możliwości: albo starówka będzie przyjaznym miejscem do spędzania czasu z miejscami parkingowymi na jej obrzeżach, albo będzie miejscem nieprzyjaznym i niebezpiecznym, ale z większą liczbą miejsc parkingowych.

Poprawmy dojazd rowerem i autobusem na starówkę!

Żeby na starówce było mniej aut, a jednocześnie było nadal łatwo do niej dotrzeć, jednym z działań powinno być zintensyfikowanie inwestycji rowerowych w Śródmieściu. Szczególnie ważna jest kontynuacja budowy rowerowej trasy N-S (ul. Dworcowa i Jana Pawła II) oraz ukończenie wdrażania kontraruchu rowerowego w tej dzielnicy. Trzeba też uspokoić i skameralizować ruch na uliczkach przylegających do starówki, w szczególności pomiędzy ul. Górnych Wałów a Kościuszki, tak aby gliwiczanki i gliwiczanie poruszający się tam na rowerach czuli się bezpiecznie pomimo braku wydzielonej infrastruktury rowerowej.

Należy też pamiętać, że każda podróż rowerem kończy się przypięciem roweru do czegoś, a na starówce ciągle jest zbyt mało stojaków rowerowych. Każde miejsce parkingowe odpowiada przestrzeni 5 stojaków, do których można przypiąć aż 10 rowerów! Dodatkowo istnieje też możliwości zwiększenia liczby miejsc na rowery poprzez utworzenie tzw. stojaków O-kształtnych, czyli stojaków w formie okrągłej rury zamontowanej do znaku drogowego (spotkamy je m.in. na starówce w Toruniu).

Koniecznie należy również przeanalizować możliwość utworzenia dodatkowych przystanków autobusowych w centralnej części Śródmieścia. Najbardziej nasuwającymi się lokalizacjami jest ul. Wyszyńskiego (gdzie obecnie autobusy przejeżdżają bez zatrzymania) oraz Kościuszki (gdzie obecnie autobusy w ogóle nie jeżdżą). Wkrótce może się to zmienić, ponieważ Zarząd Dróg Miejskich zapowiedział, że w tym roku wybuduje na tej ulicy przystanek autobusowy. Należy jednak pamiętać, że na starówkę można już dojść z przystanków zlokalizowanych na ul. Dworcowej (Strzody), pl. Piłsudskiego, ul. Dolnych Wałów/Siemińskiego.

Ile jest dużych parkingów w Śródmieściu?

Częstym mitem powielanym przy okazji dyskusji o ruchu samochodowym na starówce jest rzekomy brak parkingów wielopoziomowych w centrum. Takie parkingi już istnieją i posiadają ponad 1000 miejsc postojowych, a miasto analizuje budowę kolejnego nad DTŚ:

• Dunikowskiego 4,
• Dworcowa 25 (z wjazdem od ul. Dolnych Wałów),
• Jana Pawła II 12,
• Wybrzeże Armii Krajowej 15 (z wjazdem od ul. Sienkiewicza).

Ponadto, nadal pozostają czynne wszystkie duże parkingi jednopoziomowe w Śródmieściu, które oferują ponad 500 miejsc:

• Jana Pawła II,
• Dworcowa,
• Plac Inwalidów,
• Plac Piłsudskiego,
• Wybrzeża Wojska Polskiego,
• Zwycięstwa (nad DTŚ) [miasto zleciło Politechnice analizę możliwości rozbudowy tego parkingu na wielopoziomowy].

Co więcej w Śródmieściu mamy kilka ulic, na których bez szkody dla płynności ruchu, można jeden pas ruchu przeznaczyć na stanowiska do parkowania, są to m.in.:

• Częstochowska,
• Dworcowa,
• Konarskiego,
• Mikołowska,
• Wrocławska.

Wdrażamy sprawdzone pomysły

Prezydent już w kampanii wyborczej zapowiadał, że planuje zamknąć starówkę. Przy pierwszym etapie wyłączenia ulic urzędnicy informowali, że w najbliższym czasie wyłączą również kolejne. W debacie często powielany jest mit, jakoby zamknięcie starówki było planowane bez wcześniejszych zapowiedzi.

Wyłączenie obszarów z ruchu za każdym razem wywołuje konflikty. Często górę biorą emocję, a nie zweryfikowane dane. Negatywne głosy i obawy pojawiły się już przy pierwszym etapie zamykania starówki. Wówczas wielu uważało, że restauracje upadną, a brak miejsc postojowych spowoduje paraliż komunikacyjny. Nic takiego się nie stało.

Wyłączenie ulic z ruchu samochodowego jest sprawdzonym pomysłem na zwiększenie atrakcyjności danego miejsca, poprawę bezpieczeństwa i ułatwienie dostępu dla szerszej grupy mieszkańców. Przykłady z innych miast pokazują, że jest to dobry kierunek. Potwierdzają to również publikacje naukowe. Prof. Andrzej Szarata z Politechniki Krakowskiej w pracy z 2017 roku „The impact of the car restrictions implemented in the city centre on the public space quality” wskazuje, że wpływy z podatków nie zmieniły się po zmianach w parkowaniu w analizowanym obszarze. A gdyby porównać tylko miesiące letnie, to wzrost wpływów z podatku wyniósł 4 proc. Ponadto, bardzo wysoki odsetek głosów przeciw przywróceniu przywilejów dla samochodów pokazuje, że decyzja o wprowadzeniu ograniczeń ruchu okazała się słuszna, a korzyści wynikające z tych zmian dostrzegane są przez właścicieli sklepów. To potwierdza, że ograniczenie parkowania „nie zabija” biznesu. Podobną obawę mieli restauratorzy z Łodzi. Jednak po 4 latach działania woonerfu na ul. 6 Sierpnia sami zaapelowali o likwidację miejsc parkingowych.

W gliwickiej debacie brakuje odpowiedzi na podstawowe pytanie: ilu klientów punktów gastronomicznych i usługowych korzysta z parkingów w obrębie, który ma zostać wyłączony, oraz jaki udział stanowią w przychodzie tych przedsiębiorstw.

Tomasz Herud

Prezes Rowerowych Gliwic, radny dzielnicy Sikornik, współzałożyciel Śląskiej Koalicji Rowerowej oraz pomysłodawca Śląskiego Święta Rowerzysty. W młodości członek PTTK, a na co dzień programista gliwickiej firmy Future Processing